Een Iers coronavirusverslag 14 +reisadvies.

Orla en ik hebben onze vakantie erop zitten. Wij waren vrij van 21 juni tot 6 juli, hadden schitterend weer, maakten mooie dagtochten en waren voor de meute aan want vanaf half juli zullen veel Ieren in eigen land op vakantie zijn vanwege de voortdurende coronapandemie en het daarmee samenhangende gedoe en de onzekerheid rond het reizen naar een buitenland. Het was heerlijk rustig op de wegen want vanwege het ontbreken van buitenlandse toeristen waren er geen huurauto’s of grote touringcars.

Vanaf 19 juli mag er echter weer van en naar het buitenland worden gereisd. Dat betekent dat niet-noodzakelijke reizen, waaronder vakantiereizen naar Ierland weer mogelijk zijn. Wanneer mensen mij echter vragen of het een goed idee is om al naar Ierland te komen dan moet ik ze echter teleurstellen want ik raad het niet aan, vooral niet wanneer het je eerste keer is. Een Ierlandbeleving is in mijn ogen namelijk niet compleet zonder de pubervaring met livemuziek en vooral de spontane of minder spontane pubsessie met Ierse traditionele muziek. Dat kun je deze zomer dus wel vergeten. Spontaan een pub binnenlopen en een pint drinken is er ook nog niet bij.

Vanaf 26 juli zal hoogstwaarschijnlijk weer binnen mogen worden gegeten en gedronken in horecagelegenheden maar dit zal flink gereguleerd zijn en alleen toegankelijk zijn voor volledig gevaccineerden (aan de hand van het EU Digital COVID Certificate). Het is de bedoeling dat horecagelegenheden lezers voor de QR code in het certificaat krijgen. Sommige pub – en restauranthouders hebben al gezegd dat ze niet eerder volledig open zullen gaan tot hun personeel ook gevaccineerd is. Momenteel wordt er alleen buiten geserveerd waarbij sommige restaurants en pubs gazebo’s hebben neergezet voor wanneer het regent. Het aantal mensen dat buiten bediend kan worden is meestal lager dan in de restaurants en pubs zelf waardoor er vaak rijen voor de buitentap zijn of het wachten is op een plek. Verwacht dus geen Ierse pubsfeer of het gezellig uit eten gaan met natafelen.

Wat reizen in Ierland zelf betreft kan er natuurlijk gewandeld, gefietst en rondgetoerd worden. De natuur blijft schitterend. Hotels, hostels en b&b’s zijn open. Wel raad ik aan om van te voren te boeken. Het spontaan ergens heen rijden en op de bonnefooi een slaapplek in een b&b, hostel of hotel te regelen of het een dag van tevoren proberen is nu waarschijnlijk niet zo handig, mede vanwege het toegenomen aantal Ieren die in eigen land op vakantie zijn. Houd er rekening mee dat de prijzen hoger zijn dan normaal. Veel Ieren klaagden reeds over de hogere prijzen voor onderdak.

Wat de coronapandemie betreft gaat het in Ierland weer de verkeerde kant uit. Per dag komen er momenteel zo’n 1200 gevallen bij vanwege de meer besmettelijke deltavariant die vanuit het Verenigd Koninkrijk Ierland is binnengekomen. Mensen tussen de 40 en de 30 jaar worden nu gevaccineerd en registratie is open voor mensen tussen de 29 en de 25 jaar. Vanaf 19 juli mogen mensen tussen de 24 en 18 jaar zich voor het AstraZeneca laten registreren. Het probleem ligt dus vooral bij de jongeren, die wel samenkomen maar nog niet gevaccineerd zijn en het virus snel verspreiden. In Ierland wordt het digitaal paspoort alleen verstrekt wanneer je bent gevaccineerd en niet wanneer je van het virus bent genezen of een negatieve test hebt gehad. Het is nog afwachten hoe het binnen eten en drinken gaat verlopen en hoe strikt de pubs en restaurants de regels gaan handhaven of aan de druk toegeven om niet-gevaccineerden binnen te laten en hoeveel risico je dus gaat lopen wanneer je ergens gaat eten. Houd daarom de coronaberichtgeving in Ierland in de gaten omdat het maar zo kan zijn dat versoepelingen worden teruggedraaid wanneer de risico’s te hoog worden.

Een aantal tips voor mensen die toch besluiten om al naar Ierland te komen.

• Check voor het reizen naar Ierland de laatste reisadviezen
• Zorg dat je je Europees vaccinatiepas zowel op papier als in je telefoon bij je hebt.
• Boek van tevoren onderdak.
• Houd de coronaberichtgeving binnen Ierland in de gaten.
• Mondkapjes zijn verplicht in openbaar vervoer, winkels, winkelcentra en alle andere openbare gelegenheden.
• Reserveer eetgelegenheden. Breng je vaccinatiepas. Gebruik eventueel Tripadvisor voor het vinden van restaurants. Afhaalrestaurants en fast-food restauranten zijn gewoon open en veel gewone restaurants hebben tegenwoordig ook een afhaalmenu. Bij mooi weer kun je dan eventueel buiten eten. Wanneer je in een b&b op de kamer wilt eten vraag dan eerst even aan de eigenaars of dat okay is.
• Plan je dag met behulp van een weer-app. Wij gebruiken yr.no, een Noorse weer-app waarvan je de taal naar Engels kunt zetten en die erg betrouwbaar 48 uur weersvoorspellingen voor allerlei plekken in Ierland geeft. Wanneer je dagbestemming niet werkt, voer een dichtbijgelegen stadje in. Het weer in Ierland kan plaatselijk erg verschillen. Op het ene schiereiland kan het regenen terwijl op het volgende schiereiland de zon schijnt.
• Probeer niet teveel te zien in één vakantie. Heb je geen Google Account, maak er eentje aan en pik een aantal plaatsen in Ierland uit  die je wilt zien, gebruik Google Maps om de plekken van tevoren alvast te verkennen, sla ze op in favorieten waarna je ze gemakkelijk op je telefoon kunt oproepen en je telefoon als GPS kunt gebruiken om er te komen.
• Heb niet te hoge verwachtingen, dan kan het alleen maar meevallen.
• Mocht je nog vragen hebben, laat het me weten.

Darby’s bed.

Darby’s bed, County Limerick.

Er was iets mis met onze auto. Al een paar weken reageerde onze meriva wat schokkerig op een versnellingswisseling en er waren een paar dagen later waarschuwinglichtjes op het paneel te zien. Een telefoontje naar onze Opelgarage in Garryspillane liet ons weten dat we de auto de volgende vrijdag, 18 juni, langs moesten brengen en vooral niet te ver moesten rijden. Een geluk dat het voor onze vakantie die op 21 juni inging, gebeurde. Het bleek dat er onderdelen moesten worden besteld en dinsdag 22 juni werd het euvel om twee uur ’s middags verholpen. Een uur later was het klaar. Garryspillane ligt niet ver van Galbally dat net binnen het graafschap Limerick op de grens van Tipperary ligt. Galbally is de toegangsweg naar de mooie Glen of Aherlow en ligt op het grensgebied van de Galty mountains en het Ballyhoura gebied. Het is een mooi gebied met van alles te doen dus ik had op het internet al even rondgekeken naar een leuke wandeling in de buurt die we nog niet hadden gedaan en kwam bij Galbally zelf uit. Het heet de “Darby’s bed loop” en is een rondwandeling over een heuvel die net buiten Galbally ligt. Wanneer je de Ballyhoura Trails Guide app op je telefoon hebt gedownload dan kun je de route lopen die daarop wordt aangegeven. Je parkeert de auto in Galbally en vandaaruit loop je de 7 km route. Wij gingen echter met de auto via een van de straten in Galbally naar een klein parkeerplaatsje heuvelop. Van daar is het ongeveer 5 km, waarvan het eerste stuk vrij steil naar boven. Onderweg heb je uitzicht over de Galty mountains terwijl je in de beschutting van bos aan weerszijden loopt. De heuvel is zo’n 250 meter hoog dus dat is goed te doen. Boven gekomen is het slechts een klein eindje naar Darby’s bed, een hunebed uit de steentijd, zo’n goede 5000 jaar oud. Het hunebed is net als vele andere verweven met de Ierse mythologie rond de Ierse held Fionn Mac Cumhaill. Volgens de mythes zouden de geliefden Diarmuid & Gráinne er de nacht hebben doorgebracht toen ze op de vlucht waren voor Fionn Mac Cumhaill en de Fianna. Darby is dan ook waarschijnlijk een verbastering van Diarmuid. Vandaar de bijnaam. De officiële naam is Duntryleague Passage Tomb. Vervolgens liepen we terug naar het pad om de “loop”, de rondwandeling om de heuvel te maken met een aantal mooie uitzichten over het onderliggende landschap en de heuvels en bergen in de verte. Jammergenoeg was het door een vrij hoog vochtgehalte in de lucht wat nevelig. Af en toe viel er een drup, maar regenen deed het niet. Tijdens de wandeling zagen we veel wilde margrieten en vingerhoedskruid en hier en daar kamperfoelie tussen de overvloedige vlierbloesem waarvan Orla dankbaar plukte om thuis vlierbloesemsiroop te kunnen maken. Het was er heerlijk rustig. We kwamen slechts een local tegen die met de hond aan het wandelen was. Voor de rest hadden we het rijk alleen. In de weekenden vind je in dit soort gebieden soms lokale wandelclubs en naast locals en Ieren van iets verder weg, kom je een enkele keer wandeltoeristen tegen zoals in 2019 op Mount Seefin een Nederlands stel met hun kinderen, maar dat zijn uitzonderingen. De meeste buitenlandse toeristen gaan voor de platgebaande paden (die dat natuurlijk niet voor niets zijn), hetgeen ik prima vind. De subtielere schoonheid van de binnenlanden blijft zo bewaard voor de echte liefhebber. Het moet er vooral niet te druk worden.

De heerlijke boslucht, de mooie uitzichten; het is voor ons allemaal vrij dichtbij en ondanks dat we al 21 jaar in County Limerick wonen, gingen we vaak naar dezelfde plekken terug en valt er daarom nog veel moois te ontdekken binnen een uur rijden van ons huis. We hebben dan ook besloten om naast de dagtrips naar verdere locaties, af en toe onze eigen omgeving meer te gaan verkennen. Klik op de links voor meer informatie over het Ballyhouragebied en de Galtees.

Een Iers coronavirusverslag 13.

Gisteren, 11 juni, waren Orla en ik weer eens in het centrum van de stad Limerick en het was zo fijn om de winkels weer open te zien. Het weer was mooi, er zaten mensen op terrasjes te eten en te drinken en er speelden een aantal straatmuzikanten. Wij waren op weg naar onze favoriete eetkroeg; Dolans, maar gingen eerst wat winkelen.

Er heerst een optimistische sfeer in Ierland want de covidgevallen zijn aardig onder controle en het aantal ziekenhuisopnames is sterk gedaald. Het vaccinatieprogramma is ook aardig op dreef en veel Ieren hebben in ieder geval één prik gehad en wachten nu op de tweede, zoals Orla of zijn inmiddels volledig gevaccineerd, zoals ik. Het niet-essentiële winkelen is weer toegestaan en pubs en restaurants mogen buiten gasten ontvangen. Een aantal restaurants hebben al dan niet geïmproviseerde terrassen waarvan sommige geheel of gedeeltelijk overdekt. Ierland is niet echt een land van buiten eten, vooral vanwege het wisselvallige, Atlantische klimaat met het daarbijbehorende grillige weer maar de weergoden en godinnen laten zich al een aantal dagen van de goede kant zien en het was gisteren aangenaam vertoeven bij zo’n twintig graden Celsius.

De temperaturen in County Limerick zijn al een aantal dagen zeer aangenaam.

Dolans heeft een overdekt dakterras waar ze een aantal zijpanelen van verwijderd hebben zodat het een buitenlocatie is geworden. Het was de eerste keer sinds kerst dat we in de gelegenheid waren om er te eten en we werden door het personeel enthousiast begroet met een “welcome back, so good to see you again”. Ik bestelde een pint Guinness hetgeen nog even extra werd gecheckt want ik dronk toch meestal Chieftain? Leuk wanneer het personeel je voorkeuren nog weet en ik legde uit dat ik de laatste tijd veel Pale Ale uit flesjes had gedronken maar Guinness alleen van de tap wil en dat ik na al die Pale Ale wel weer eens toe was aan het donkere vocht.

• 

  Dolans in Limerick City.

• 

  Het eten in Dolans is altijd goed.

Voldaan reden we anderhalf uur later weer terug naar huis. Het is weer een stuk drukker op de weg nu de reisrestricties zijn opgeheven en dat is nog steeds wat wennen.

Wanneer er niets geks gebeurd, gaan de Ierse grenzen vanaf 19 juli weer open voor niet-essentieel reizen. Wanneer in juli de restaurants en pubs weer voor binnen eten en drinken open gaan is nog niet duidelijk. Je mag dan slechts voor een bepaalde tijd naar binnen, dus echt gezellig wordt het niet. Pubsessies en andere livemuziek zal nog niet worden toegestaan. In de meeste gevallen zal moeten worden gereserveerd wanneer je ergens wilt eten en/of drinken. Dat wordt dringen geblazen want de Ieren zullen dit jaar weer massaal op staycation, oftewel vakantie in eigen land gaan. Dit drijft de prijzen ook op en er wordt door Ieren al gemord over de hoge prijzen van vakantie-accommodatie.

Vakantiegangers die dit jaar naar Ierland willen komen moeten vooral niet teveel verwachten, dan kan het alleen maar meevallen. Het land is nog steeds mooi, alleen de sfeer is anders en voor de typische Ierse pubsfeer en de muziek zul je waarschijnlijk een ander jaar terug moeten komen.

Orla en ik hebben vanaf 21 juni twee weken vakantie. Wij willen graag voor de drukte aan zijn. Hopelijk wordt het een mooie zomer en gaan we langzamerhand weer naar een wat normalere samenleving toe.

Voor de laatste Nederlandstalige covidinformatie voor reizigers naar Ierland kun je hier terecht.

Een Iers coronavirusverslag 12.

Het is alweer mei 2021. In Ierland hebben we vanaf oud-en-nieuw in een lockdown gezeten. Begin dit jaar hadden we een tijdlang het hoogste aantal nieuwe besmettingen per hoofd van de bevolking ter wereld. Daarom gingen we terug naar het hoogste level, level 5. We mochten reizen voor noodzakelijk winkelen en werk en voor recreatie mochten we slechts 5 km van ons huis. De meeste Ieren zagen de noodzaak wel in. Er waren incidenten zoals met jongeren die ondanks waarschuwingen toch huisfeesten gaven waardoor het aantal gevallen weer omhoog schoot. Er waren kleine aantallen mensen die tegen de beperkingen protesteerden maar over het algemeen stond de bevolking achter de lockdown. We mogen nu al een maand weer in het eigen graafschap reizen en vanaf morgen, 10 mei, vervallen de reisbeperkingen binnen Ierland, hetgeen echter weer teruggeschroefd kan worden wanneer het helemaal de verkeerde kant uit gaat. Hopelijk helpen de vaccinaties om grote uitbraken te voorkomen.

De vaccinaties zijn erg langzaam op gang gekomen. Ik kreeg mijn eerste AstraZeneca prik op 11 februari omdat ik een zogenaamde frontline worker ben. Mijn partner Orla kan zich vanaf morgen voor haar eerste prik registreren. Er wordt verwacht dat de 60-69 jarigen eind mei volledig zijn gevaccineerd. Dat betekent dat het voor mensen onder die leeftijd veel langer gaat duren. Wanneer de vaccinatiegraad niet wordt opgeschaald, zal iedereen die het wil pas tegen het eind van de zomer een eerste vaccinatie hebben gehad. Het is allemaal natuurlijk ook afhankelijk van de beschikbaarheid van de vaccins.

De verwachtingen voor het openen van de Ierse economie vanaf 9 mei:

• 10 Mei vervallen de reisbeperkingen binnen Ierland. Galeries en musea openen de deuren. Kappers, schoonheidssalons en dergelijke bedrijven mogen weer openen per afspraak. Click en collect voor non-essentiële winkels. Verder zijn er bijvoorbeeld minder beperkingen voor ontmoeten van andere mensen buiten of binnen wanneer mensen volledig zijn gevaccineerd.
• 17 Mei mogen non-essentiële winkels weer open voor klanten.
• 2 Juni gaan de hotels en andere gastenverblijven zoals bed & breakfasts en hostels open voor binnenlandse gasten. Verblijvende gasten zijn ook de enigen die van de hotelrestaurants gebruik mogen maken.
• 7 Juni mogen alle pubs en restaurants met een buitenfaciliteit open. Er mag alleen buiten geserveerd worden.
• In juli zullen restaurants en bars gasten binnen mogen ontvangen. Daar is echter nog geen datum voor gegeven. Internationaal reizen zal dan ook worden bekeken.

Reizen naar Ierland:

Momenteel wordt niet-essentieel reizen sterk afgeraden en zijn er nog zware beperkingen van kracht waaronder verplichte testen en een quarantainetijd. De Europese unie heeft plannen om reizen binnen Europa mogelijk te maken voor mensen die volledig gevaccineerd zijn. Er wordt gesproken over vaccinatiepaspoorten.  In Ierland zit bij de regering en de gezondheidsraad de schrik er echter goed in en wil men vooral niet te snel. De vicepremier, Leo Varadkar zei dat reisbeperkingen waarschijnlijk wel tot de herfst zullen duren. Internationaal reizen heeft deze maanden al een negatief effect gehad: het aantal gevallen ging er flink van omhoog. Ierland valt niet onder het Schengenverdrag en kan daarom wat reizen betreft een eigen plan trekken. Voor vakantiegangers zou er in juni en juli sowieso niet veel aan zijn omdat er nog veel dicht is. We weten nog niet eens wanneer in juli de restaurants en kroegen weer open gaan. Ergens in juli, afhankelijk van hoe goed of slecht het met het aantal coronagevallen gaat. Het zal dan waarschijnlijk net als vorig jaar per reservering zijn en een beperkte tijd om binnen een kroeg te mogen verblijven.

Wanneer mensen mij vragen of het verstandig is om voor dit jaar een vakantie naar Ierland te boeken dan kan ik daar alleen maar nee op zeggen. Het kan zijn dat het in augustus mogelijk is om weer in Ierland op vakantie te komen maar zeker is het nog niet. Indien het wel mogelijk is dan is er de kans dat het een Ierland van de irritaties zal zijn in plaats van een Ierland van het welkom. Voor familiebezoek ligt het natuurlijk iets anders. Dan ga je al sneller omdat het dan niet zo uitmaakt dat er in de horeca etc. beperkingen zijn.

In juni en juli is het een soort testscenario voor de Ierse economie omdat binnenlands toerisme dan zal worden toegestaan. We kunnen dan echter nog niet naar een kroeg tot een onbepaalde datum in juli. Sommige gelegenheden zullen afhaalpints verzorgen maar echt gezellig is dat natuurlijk niet.

Reizen in Ierland is momenteel nog sterk aan banden gelegd.

Ireland Road Trips.

Eindelijk is het dan zover. Mijn Ireland Road Trips YouTube kanaal gaat live. Het heeft wat voeten in de aarde gehad omdat het uploaden naar YouTube wat problemen gaf dat met technische zaken als codering te maken heeft, maar het is uiteindelijk gelukt. Het is wel aan te raden om mijn video’s op de hoogst mogelijke resolutie te bekijken. 4K geeft het beste resultaat maar 1440p is ook nog goed te pruimen. YouTube heeft wat moeite om bewegend beeld goed weer te geven op lagere resoluties. Het wordt dan allemaal wat blokkerig.

Goed, waar gaat het allemaal over? Begin 2020 besloot ik op aanraden van mijn partner Orla een kleine actiecamera te kopen om video’s van onze dagtrips te maken maar dan vooral vanuit de auto, zodat het lijkt alsof je met ons meereist. De bedoeling was om de camera aan de binnenkant van de voorruit te plaatsen maar dat gaf geen goede resultaten. Ik heb toen de camera grip in het bijrijderportierraam geklemd met de camera buiten de auto en dat bleek te werken.

In juli 2020 had ik vakantie en mochten we van de Ierse overheid binnen Ierland vrij reizen. De vorige jaren hadden we onze zomervakanties in gezelschap van Nederlandse familie met dagtrips in Ierland doorgebracht maar het was deze keer wel anders. Er waren veel Ierse gezinnen op “staycation” maar vanwege de coronarestricties ontbrak het aan tourbussen en buitenlandse toeristen in hun van het vaste land overgebrachte of in Ierland gehuurde auto’s of campers. Ik heb het nog nooit in de zomer zo rustig meegemaakt. Dat was wel een ervaring. Voor de meeste restaurants en pubs met restaurantfunctie moest je van te voren een reservering plaatsen. Omdat Orla vanwege mijn filmen voornamelijk reed, mocht ik af en toe bij het eten een pint van het zwarte vocht drinken. (Orla compenseerde dat dan weer door thuis een wijntje te drinken want echt laat waren we meestal niet thuis.)

Het bewerken van de “road video’s” is op zich niet zoveel werk. Ik hoef immers geen flitsende overgangen met veel knip en plakwerk te maken. Toch is het opnieuw bekijken van al het materiaal zodat ik af en toe een tekst kan plaatsen best tijdrovend. Wat ook tijd kostte was het maken van een redelijk goede intro die voor alle video’s hetzelfde is en om muziek te vinden die ik kostenloos en rechtenloos kan gebruiken. Ik had liever instrumentale Ierse traditionele muziek gebruikt maar ik moet zeggen dat ik de rustige achtergrondmuziek die ik nu onder de video’s heb spelen ook erg geschikt vind. Het geheel heeft nu bijna iets meditatiefs wat niet verkeerd is in deze vreemde, stressvolle tijden.

Naast een intro voor de video’s moest ik ook een herkenbaar plaatje hebben voor het YouTube kanaal en de Facebookpagina die ik er voor heb gemaakt. Dat werd dus hetzelfde plaatje dat ik voor het intro heb gemaakt, met de tekst in het midden, rekening houdend met een kleiner beeld op telefoon of tablet.

Nu hoop ik er op dat zoveel mogelijk mensen zich gaan abonneren op mijn Ireland Road Trips kanaal met de hoop dat als het ooit wat geld op gaat leveren (heb ik meer dan duizend abonnees nodig en veel video “likes”) ik dan aan een aantal dierenwelzijn gerelateerde goede doelen kan geven. Met honderd abonnees mag ik in plaats van een kanaalnummer, een kanaalnaam nemen.

Over de vier tot nu toe geplaatste video’s:

De eerste video is een 20 minuten durende video genomen in The Glen of Aherlow in County Tipperary. We stoppen bij een uitzichtpunt en bij de ruïne van de veertiende eeuwse Moor Abbey.

De tweede video van net onder een uur brengt je naar het graafschap Clare met als eerste stop Carrigaholt Castle. Vandaar reizen we verder naar de Atlantische kust en Kilbaha baai. We eindigen bij de Bridges of Ross.

De derde video is de eerste van twee video’s die ons naar het Beara schiereiland brengen. Deze video is de langste tot nu toe met een uur en 24 minuten, begint net buiten Kenmare en gaat dan via de R571 het schiereiland op. De eerste stop is op een kruispunt waar we een mooi uitzicht hebben op een vallei en een klein, bijna heidens uitziende Mariagrotto bekijken. We rijden een tijdje door en slaan af naar een van de verborgen valleien. Daarna rijden we weer door om via The Hag of Beara, een rots met mythische betekenis, naar Kilcatherine Church te rijden waar we kort stoppen. De eindstop is bij Kilcatherine Point.

De vierde video en de tweede op het Beara schiereiland is zo’n 50 minuten lang en brengt ons eerst naar Eyeries om vandaar via Castletownbere naar Culleen Harbour te gaan. Na Culleen Harbour rijden we via de Healy Pass het graafschap Kerry binnen waar de video eindigt.

Mijn Ireland Road Trips YouTube kanaal vind je hier: https://www.youtube.com/channel/UC0HSFZSgfv5yP9Osp7jxPJg

Mijn Ireland Road Trips Facebookpagina vind je hier: https://www.facebook.com/IrelandRoadTrips

Een Ierse kerst.

Kerst is weer voorbij en het was dit jaar vanwege het coronavirus ook in Ierland natuurlijk geen gewone kerst alhoewel sommige dingen wel gewoon doorgingen. Kerst in Ierland betekent dat zodra Halloween voorbij is, de winkels met kerstversiering beginnen, de kerstadvertenties al in de media verschijnen, in de derde week van november vaak al de buitenkerstverlichting in dorpen en steden wordt opgehangen en vanaf de eerste december de kerstmuziek weer op de radio’s klinkt. De echte kerstliefhebbers versieren hun huis al in de eerste week van december en net als in andere landen gaan sommigen totaal over de top met binnen – en buitenverlichting en versiering.

Vanaf begin december en soms zelfs eind november komen de kerstfeestjes op gang. Hotels, restaurants en pubs bieden pakketten aan, vaak in combinatie met live muziek en/of een deejay. Het is dan altijd gezellig druk met feestgangers in de stad Limerick. Met mijn werk hebben we een aantal keren aan dit soort feesten deelgenomen. Je krijgt dan een of meerdere tafels, al naar gelang het aantal mensen terwijl aan de andere tafels mensen van andere bedrijven zitten. Best gezellig maar iedereen blijft meestal in de eigen groep.

Kerst in Ierland is een familiefeest en omdat het een emigratieland is zie je vaak dat kinderen die in verre en minder verre landen wonen overkomen om de kersttijd in Ierland door te brengen. Er wordt veel gestresst over cadeaus en eten en soms lijkt het alsof de winkels nooit meer open gaan, zo druk is het er.

Naast het samenkomen en cadeaus uitwisselen wordt er ook het nodige gegeten. Traditioneel kersteten in Ierland is voor een groot deel uit Engeland overgenomen. Zo vind je in de meeste restaurants gedurende de maand december Turkey and ham met cranberry saus op het menu en kalkoen wordt ook in de meeste Ierse gezinnen gegeten, al dan niet met varkensham. Voor de kalkoen was er de gans en sommigen eten nog steeds gans met kerst. In Cork en Limerick is spiced beef een traditie. Het rundvlees wordt gezouten en gekruid en wordt dan gekookt of gestoomd waarbij soms zelfs Murphy’s stout of (als het echt niet anders kan) Guinness wordt gebruikt. Daarna kan het dan in de oven. Het kan na bereiding ook koud als vleeswaren worden gegeten. De smaak komt nog het meest overeen met het Nederlandse rollade.

De zoetigheid komt naast chocolaatjes waarvan blikken vol verkocht worden in de vorm van Christmas cakes en Christmas puddings die, wanneer zelf gemaakt al soms maanden van tevoren worden gemaakt. Vooral de puddings kunnen soms een jaar of langer worden gerijpt. De cakes worden meestal een aantal weken voor de kerst gemaakt. Zowel de cake als de pudding zitten vol met fruit en drank waardoor ze niet bederven. De cake wordt na bakken een aantal keren met alcohol gevoed en een aantal dagen voor de kerst van een glazuurlaag voorzien. De pudding wordt gestoomd (een beetje zoals hollandse poffert) en voor serveren opgewarmd, meestal door het nogmaals te stomen. Daarnaast zul je mince pies, ook overgewaaid uit Engeland, tegenkomen. Dit zijn kleine, ronde deegbakjes van shortcrust deeg, in het Nederlands geloof ik zanddeeg genoemd. Het is een kruimelig deeg dat in contrast staat tot de kleverige mincemeat vulling. Mincemeat heeft niets met vlees te maken maar is een vulling van suiker, rum of brandy, fijngesneden gedroogde vruchten en specerijen. Omdat ze na toevoeging van de vulling gebakken worden zit er eigenlijk geen alcohol meer in maar alleen nog de smaak van de rum of brandy. Ze worden vaak bestrooid met poedersuiker.

Een andere kersttraditie die vooral nog in Kerry en het westen van het graafschap Limerick voorkomt is het op pad gaan van The Wrenboys. Het is een oudchristelijke traditie waarbij mensen al muziekmakend, verhalenvertellend en zingend, verkleed de straat op gingen met een dood winterkoninkje aan een stok (de wren). Er werd gezegd dat de wren Saint Stephen had verraden maar het is waarschijnlijker dat de vroegchristelijke bisschoppen het diertje in discrediet wilden brengen omdat het een belangrijk vogeltje was binnen de heidense traditie. Tegenwoordig wordt er natuurlijk geen vogeltje meer om het leven gebracht maar worden er namaakvogels rondgedragen. Er is eind september een All Ireland Wrenboys Competition in het stadje Listowel in het graafschap Kerry. Daar heb ik zelf met de Carrigkerry Wrenboys een aantal keren aan meegedaan. De wrenboys gaan er traditiegetrouw op St. Stephen’s Day (Tweede Kerstdag) op uit. Vroeger om eten, drinken en geld te vragen, tegenwoordig om bij verzorgingshuizen, ziekenhuizen en buurthuizen wat kerstpret te brengen en soms geld op te halen voor een goed doel.

De laatste kerstdag in Ierland is op 6 January, hetgeen Little Christmas of Women’s Christmas wordt genoemd. Dan mogen volgens de traditie de vrouwen het rustig aan doen en zorgen de mannen voor het eten en het huishouden. De kerstversiering wordt dan ook weer opgeborgen tot een volgend jaar. (Toen mij dit verteld werd keek ik de Ierse dames die dit zeiden verbaasd aan want het lijkt mij een beetje raar dat mannen de rest van de kerst geen poot uitsteken en de vrouwen al het werk moeten doen).

Kerstverlichting bij de rivier de Shannon, Limerick City, december 2020.

Kerstverlichting in O’Connell Street, Limerick City, december 2020.

Kerstverlichting in William Street, Limerick City, december 2020.

De kerstboom in O’Connell Street, Limerick City, december 2020.

Spiced beef, een traditie in County Cork en County Limerick.

Mince pies: zandtaartgebakjes met een zoete, kruidige vulling.

Christmas Pudding die wordt gestoomd ter bereiding.

Christmas Cake.

Een impressie van de jaarlijkse Wrenboys Competition, eind september in Listowel.

De Wrenboys uit het dorp Carrigkerry, County Limerick, waar ik zelf een aantal jaren aan mee heb gedaan.

Een Iers coronavirusverslag 11.

Nederland is weer in een lockdown, Ierland is er sinds 1 december weer uit. Dat is wel prettig want op 21 oktober ging voor het hele land tot 1 december level 5 in, wat een iets mildere vorm is dan de lockdown eerder dit jaar. De scholen gingen gewoon door en meer winkels waren open maar het betekende wel dat we voor recreatie slechts 5 km van ons huis mochten. Ik kon er dus niet op uit om mooie herfstfoto’s te schieten in de verschillende bosgebieden. Gelukkig wonen wij op het platteland van het graafschap Limerick en hebben we een aantal mooie wandelingen in onze omgeving zodat ik toch nog wat foto’s heb kunnen maken. Voor mijn werk moest ik er af en toe wel op uit en op sommige wegen werd door de gardaí (de Ierse politie) gecontroleerd of mensen zich wel aan de reisrestricties hielden. Nu werkte het weer ook niet echt mee want op weekdagen, terwijl ik aan het werk was, scheen de zon vaak en in de weekenden was het donker en regenachtig. Ach, we hebben ons prima vermaakt en we hadden genoeg rondom het huis te doen.

Helaas betekende de lockdown dat restaurants en pubs met restaurantfunctie alleen nog afhaalmaaltijden mochten  uitgeven. Mijn favoriete pub, Dolans in Limerick City, sloot de deuren voor de tweede keer. Wij haalden af en toe een maaltijd bij een Chinees of Indiaas restaurant. Gelukkig is de mondkapjesplicht hier voor alle openbare ruimtes al lang ingevoerd dus in de winkels die nog open waren droeg iedereen een mondkapje. Toen wij tijdens level 5 door het overdekte Crescent winkelcentrum in Limerick liepen zagen we tot onze grote vreugde dat de kleine, onafhankelijke boekenwinkel ook open was dus kochten we een paar boeken met als excuus dat we hen wilden steunen in deze moeilijke tijd, maar we vinden altijd wel een excuus om een boek te kopen.

Al snel na het ingaan van level 5 begonnen de virusaantallen weer te dalen. Er waren slechts een aantal protestacties van covidioten die zich met spandoeken tegen de mondkapjesplicht, “Corona is een hoax” en met anti-5G leuzen verzamelden. De grootste demonstratie telde slechts zo’n 100 covidioten en ze werden door de meeste mensen genegeerd. In de media werd er bijna ook geen aandacht aan besteed. De meeste mensen in Ierland zien nu wel in dat de mondkapjes, in combinatie met de andere maatregelen, de verspreiding tegengaan. In de supermarkten, winkelcentra, winkelstraten en andere openbare ruimtes zijn mensen zonder mondkapje een uitzondering.

Ik werk in de gezondheidszorg met mensen met een lichamelijke beperking en voor mij is het al heel normaal om bij binnenkomst van kleding te wisselen, de hele dag een mondkapje te dragen, constant handhygiëne toe te passen en meer van dat soort zaken. Handgel gebruikten we al voordat covid de kop op dook. Kleding wisselen en mondkapjes doen we sinds covid. Ik ben inmiddels drie keer getest, heb de griepsspuit gehad en wacht nu op het covid vaccin.

Vanaf 1 december zijn we naar level 3 gegaan. Dit betekent dat we nog steeds binnen onze eigen County moeten blijven maar de niet-essentiële winkels mogen weer open, naast professionele groepssporten is non-contact buitensporten tot 15 personen en individueel sporten binnen weer toegestaan, en met oog op de kerst mogen galleriën, musea, bibliotheken en bioscopen ook weer open. B&B’s en hotels mogen ook weer open maar daar heb je niet zoveel aan wanneer iedereen binnen de eigen County moet blijven.

Vanaf vier december gingen de eetgelegenheden weer open en diezelfde avond zaten wij weer in Dolans. De eigenaars en familie waren er ook. We werden door hen en het personeel hartelijk begroet. Valerie, de eigenaresse, stond op van haar tafeltje om ons te begroeten en het was even een raar moment omdat we elkaar normaalgesproken een omhelzing geven. Dit keer bleven we met mondkapjes op netjes op een meter afstand van elkaar. De Guinness van de tap smaakte weer heerlijk, net als de maaltijd. De pub had de kerstverlichting al hangen maar het was wel een totaal andere sfeer. Andere jaren was het begin december al druk met bedrijfskerstfeestjes en vriendenfeestjes en is het vaak om half zes al afgeladen vol aan de bar en zijn de meeste tafels bezet of gereserveerd. Ook op straat is het dan druk met feestgangers. Nu was het rustig op straat en in de pub zaten alleen een aantal mensen aan tafeltjes. De barkrukken waren al na de eerste lockdown verwijderd.

Zaterdag 12 december kwamen we wat laat op gang zodat het vanwege het weinige daglicht niet de moeite was om er op uit te gaan voor een dagtocht. Hoewel wij vanwege de hele maand december durende, vaak idiote kerstdrukte in de winkels proberen om ’s ochtends zo vroeg mogelijk onze boodschappen te doen, besloten we het er deze keer op te wagen en kwamen we om twee uur bij het overdekte Crescent Shopping Centre in Limerick aan. Binnen ging het er gedisciplineerd aan toe. Iedereen droeg mondkapjes en hield de aangewezen looprichting aan. Voor de kledingwinkels stonden rijen mensen geduldig te wachten. Wij hoefden alleen naar Holland & Barrett waar we zo in konden zodat we binnen een kwartier weer buiten stonden. Door naar een ander winkelcentrum, de B&Q in voor vogelvoer. Geen rij voor deze bouwmarkt dus we konden weer meteen naar binnen waar het vrij rustig was. Orla vroeg zich verbaasd af waar alle kerstspullen waren. Een medewerker vertelde haar dat die al een week uitverkocht waren. Slechts één zak met vogelvoer was niet beschadigd, maar beter wat dan niets. We wilden nog wat kerstverlichting voor in de ramen kopen maar voor de winkel waar we wilden kijken stond een lange rij. We gingen door naar het volgend winkelcentrum naar het warenhuis Range. Hier slechts een korte rij en voldoende kerstverlichting binnen plus zakken met 20 kilo vogelvoer. Het was slechts drie uur ’s middags maar we hadden niet geluncht en ik besloot Milano’s, een favoriet pizzarestaurant te bellen om te zien of ik voor een uur later kon reserveren. Dat kon en om tien voor vier sloten we ons bij een korte rij aan. Mensen zonder reservering werden weer weggestuurd maar wij zaten om vier uur aan een tafeltje. Het was er gezellig druk maar omdat het een groot restaurant is, was er voldoende afstand tussen de tafeltjes. Personeel en mensen die rondliepen droegen een masker. Om een uur of zes waren we weer thuis.

Vanaf gisteren, 18 december mogen we weer buiten onze eigen County reizen. Hopelijk zit het weer dan wat mee. Ik heb wel weer zin in een dagtocht. Verwacht wordt dat we na de kerst weer teruggaan naar level 5 want de aantallen gaan alweer omhoog, maar dat zien we dan wel weer. We hebben nu in ieder geval een adempauze.

Een verse december pint Guinness in Dolans pub, Limerick City.

Kerstsfeer in Dolans pub, Limerick City.

Een Iers coronavirusverslag 10.

Het is er sinds mijn vorige verslag over de coronamaatregelen in Ierland niet beter op geworden. Ja, de scholen gingen weer open, het culturele leven kwam langzaam op beperkte schaal weer tot leven en de zogenaamde wet pubs oftewel pubs die geen maaltijden serveren, zijn in september in het hele land weer geopend (behalve in Dublin waar de steiging in coronagevallen te hoog was). Het aantal gevallen bleef echter stijgen. Deze steiging is mede te danken aan het gedrag van jongeren in Ierland. Er zijn veel huisfeesten gehouden waarbij men zich niet aan de maatregelen hield. En nog, een week geleden vertelde iemand mij dat er vlak bij hun in Limerick City de avond ervoor een studentenfeest was dat ze bij de politie hadden gemeld. De gardaí (Ierse politie) had hen verteld dat ze het aan de lijst met gemelde huisfeesten zouden toevoegen. Dit is nu echt een probleem dat hard moet worden aangepakt.

Half september kwam de regering met een plan voor het leven met covid-19. In plaats van fases met een bepaalde tijdsduur, werden er 5 levels ingevoerd.  Level 5 is lockdown en level 1 is het best haalbare met zo weinig mogelijk maatregelen. Er mogen in het land slechts twee levels tegelijkertijd gelden.  Het hele land behalve Dublin begon in level 2. Dublin ging toen naar level 3. Daarna begon het slecht te gaan in Donegal en momenteel gaat het in het hele land niet goed zodat de regering nu de hele Ierse republiek level 3 heeft opgelegd terwijl de aanbeveling van het National Public Health Emergency Team (Nphet) level 5 is. De regering vindt level 5 echter te ver gaan en is bang dat de economie dan een te harde klap krijgt. De manier waarop Tánaiste (vice-premier) en minister voor handel, Leo Varadkar tegen het advies inging veroorzaakte  nationale ophef. Level drie betekent dat in de culturele sector en in de horeca weer veel dicht is. Concerten vinden niet meer plaats en restaurants en pubs kunnen alleen afhaalmaaltijden verzorgen naast buiten eten met ten hoogste 15 gasten. Voor veel zaken is dit niet te doen. Onze favoriete kroeg en eetgelegenheid, Dolans in Limerick City heeft besloten om in ieder geval tot eind oktober de deuren te sluiten. Wij zouden daar naar in begin november naar een concert maar het is nog maar de vraag of dat door zal gaan. Een Aziatisch restaurant in Newcastle West waar wij graag eten afhaalden heeft een aantal maanden geleden al voorgoed de deuren gesloten en ik ben bang dat meer zaken zullen volgen.

Naast eet – en drinkgelegenheden is de Ierse culturele sector hard getroffen. Ierland is een land met veel kleine en grotere festivals, traditionele muzieksessies en andere livemuziek in kroegen en hotels, een bloeiend theaterleven en veel ander cultureel moois. Dit is voor een deel online opgevangen maar het grootste deel heeft gewoon niet plaatsgevonden. De regering helpt wel met financiële steun aan zowel de horeca als de culturele sector maar het is nog maar de vraag wat er overblijft na een eventuele bezwering van deze crisis.

Natuurlijk is de toeristensector ook flink getroffen. Er is nu zelfs geen groene lijst meer omdat alle landen in Europa met een toename aan gevallen te kampen hebben. Alleen noodzakelijk reizen naar Ierland dus. Geen vakantiereizen.

Naast dat we niet meer uit eten en drinken kunnen, betekent level 3 dat we gevraagd worden om alleen in onze eigen graafschap te reizen. We kunnen dus alleen beperkte dagtrips maken en niet naar de Cork, Kerry of Clare kust. Binnen het graafschap Limerick is ook veel moois te zien dus we vermaken ons wel maar het is wel jammer. Hopelijk gaat het snel weer de goede kant uit. Drie weken level 3 in Dublin laat al een voorzichtige daling in gevallen zien en de regering heeft al aangegeven dat het invoeren van regionale beperkingen in de toekomst de manier kan zijn om het virus onder controle te houden. De tijd zal het leren.

Het hele land valt nu onder level 3.

Dit zijn de levels waar Ierland nu mee werkt, geplaatst in The Irish Times.

Een covid levels overzicht van de Ierse regering.

Dunamase en Emo.

Ik heb iets te bekennen. In de 11 jaar dat ik sinds 1989 twee keer per jaar in Ierland op vakantie kwam en in de 20 jaar dat ik sinds 2000 in Ierland woon, was ik nog nooit op de Dunamase heuvel en bij Emo Court in County Laois. Ik zeg was, want daar kwam dinsdag 4 augustus 2020 verandering in.

Het zou in het westen van Ierland regenachtig zijn dus besloten we om oostwaards te reizen. We hoefden voor the Rock of Dunamase niet echt vroeg van huis want het is slechts een anderhalf uur rijden en de zon zou vanaf een uur of twee in een goede positie staan voor foto’s en dat is iets waar je als fotograaf toch wat rekening mee probeert te houden. Het gaf ons wat tijd thuis met de katten en tijd voor de nodige wc-bezoeken want dagtochten in coronatijd zijn toch wat lastiger wat dat betreft. Meestal deden we onderweg een tankstation met winkel aan om iets te kopen en van het toilet gebruik te maken maar alle toiletten in tankstations zijn gesloten en in veel restaurants en cafés mag je ook niet van het toilet gebruik maken. In Lisdoonvarna waar we van het restaurantgedeelte van een hotel gebruik wilden maken mochten we ook niet naar het toilet dus hebben we broodjes in een winkel gekocht en onze behoefte maar in de natuur gedaan. Je moet toch wat. We hebben dit jaar standaard een wc-rol, flessen water, zeep en een handdoekje en natuurlijk handgel in de auto.

Terug naar Dunamase. Het grootste gedeelte van de rit ging via de motorweg dus dat schiet op. Van de kleinere wegen zijn een aantal erg smal dus niet echt geschikt voor campers. De heuvel met fortificatie ligt een eindje buiten Portlaoise in het graafschap Laois. Vanaf de heuvel heb je een schitterend uitzicht over het omliggende landschap. Er was al een nederzetting op de heuvel in de 9^e eeuw maar die werd in 842 door Vikingen verwoest. De fortificaties werden in de laat 12^e eeuw, met de komst van de Normandiërs gebouwd. Ondanks dat het tot ruïnes is vervallen nadat het in 1650 of 51 door de troepen van Cromwell werd opgeblazen, krijg je een goed idee van hoe groot het complex moet zijn geweest.

Ierland is bezaaid met ruïnes van kastelen en abdijen en het loont de moeite om ook eens het binnenland in te gaan waar je naast ruïnes mooie dorpen, kabbelende beken en rivieren en lieflijke heuvellandschappen kunt vinden. Je vindt er ook veel oude landhuizen en op de weg terug deden we nog Emo Court aan; een 18^e eeuws landhuis van de hand van de architect James Gandon (1743-1823), bekend van The Four Courts en het Custom House in Dublin. Het ligt op zo’n 13.5 km vanaf Dunamase. Het huis zelf was niet geopend maar er zijn wel tearooms open waar je zowel binnen als buiten kunt zitten voor wat te eten en drinken. Rond het huis zijn tuinen en bos waar je kunt wandelen en er is een meer dat je kunt bezoeken. Jammergenoeg is het met het onderhoud aan het huis niet geweldig gesteld, zoals met veel van de landhuizen die nog in Ierland te vinden zijn. Onderhoud en restauratie kost geld en dat is vaak niet beschikbaar. Een aantal zijn van binnen uitgebrand of op een andere manier vervallen.

Klik op de foto’s voor een grotere versie.

Een Iers coronavirusverslag 9.

In juni was de Ierse regering optimistisch en ging fase drie al in, eerder dan verwacht (zie mijn vorig verslag), maar daarna zijn de covid-19 gevallen weer gestegen waardoor fase 4 niet is ingegaan zodat de op 20 juli verwachtte opening van de gewone pubs en nachtclubs eerst tot 10 augustus werd uitgesteld, maar dat wordt nu eind augustus en er werd zelfs gezegd dat ze misschien dit jaar wel helemaal niet open gaan. Of er veel wijsheid achter deze beslissing zit weet ik niet. Pubs zijn zo verschillend. Er zijn plattelandspubs waar je normaalgesproken maar zo’n 20 mensen per avond ziet en die vooral voor oudere, alleenstaande mannen een verlenging van de huiskamer zijn. Velen kijken in dit soort pubs ook sportwedstrijden die ze thuis niet kunnen zien omdat ze geen Sky Sport op hun tv hebben. De meeste pubs hebben al veel geld gestoken in het aanpassen van hun pubs aan de covid regelgeving. Dat de nachtclubs dicht blijven dat snap ik. De groep tussen de 20 en 30 jaar (de groep die dus ook veelal in nachtclubs te vinden is) is op het moment een probleemgroep waarin veel covidbesmetting plaatsvindt. Er vinden geregeld huisfeesten plaats en ook komen jongeren massaal op stranden en andere plekken bijeen. Het is een moeilijke klus voor de gardaí, de Ierse politie om dit allemaal in de gaten te houden, laat staan te voorkomen. Er zijn vandaag in de republiek Ierland 98 nieuwe gevallen bijgekomen. Dat is het hoogste aantal sinds 22 mei.

In de graafschappen Kildare, Laois en Offaly zijn erg veel besmettingen onder werknemers van een aantal vleesverwerkende bedrijven en in zogenaamde direct provision centres. Direct provision centres zijn opvangcentra voor vluchtelingen waar sowieso al veel mis is: intimidatie van bewoners, slecht voedsel, sexueel misbruik en veel te veel mensen op een kleine oppervlakte. Er vinden regelmatig protesten plaats tegen deze centra door Ieren die van deze centra afwillen vanwege de mensonterende praktijken. Vanwege het hoge aantal besmettingen zal in de drie genoemde graafschappen vanaf middernacht weer een veertiendaagse lockdown ingaan die, indien nodig, zal worden verlengd. Lokale politici in de drie graafschappen zijn daar woedend over.

Het is vandaag vrijdag 7 augustus 2020. Ik heb twee weken vakantie waarvan de tweede week bijna om is en Orla en ik hebben inmiddels een aantal dagtochten gemaakt. De vorige jaren hadden we bezoek uit Nederland en gingen met hen op dagtochten. Dit jaar was het slechts Orla en ik. Het is dit jaar een heel andere vakantiebeleving want je moet op meer zaken zijn voorbereid. Zo kun je tijdens een lange rit niet het toilet bij een tankstation gebruiken. Zelfs in veel restaurants zijn de wc’s gesloten. Toiletrol, flessen water, handdoekje en handzeep mee in de auto. Lunch meenemen of in een supermarkt kopen. Wanneer je geluk hebt is er plaats in een café. Een paar keer hebben we daarvoor bedankt vanwege een lange rij wachtenden omdat er binnen minder plaats is in verband met de verplichte afstand tussen tafels. Je kunt ook niet even een kroeg in voor een pint. Alleen in de eetkroegen kun je terecht maar meestal alleen wanneer je hebt gereserveerd voor een maaltijd. We hebben een aantal keren take-out genomen en in de auto opgegeten en zijn een aantal keren vroeger dan gebruikelijk weer naar huis gegaan zodat we ’s avonds laat thuis nog wat hebben gegeten.

Ondanks de reisrestricties vanuit het buitenland is het op de bekendere toeristenplekken druk. Het eerste weekend in Augustus is traditioneel gezien altijd drukker omdat dat een zogenaamd bank holiday weekend (lang weekend) is. Er zijn veel Ierse gezinnen op vakantie wat op de bekende stranden goed te zien was en de campings en caravanparken waren goed gevuld. Er waren aardig wat Ierse auto’s uit verschillende graafschappen en Noord-Ierse auto’s op de weg. De vakanties zijn natuurlijk minder gespreid vanwege Covid-19 dus iedereen wil nog van een paar weken staycation genieten. Wij hebben in ieder geval drukke plekken gemeden, hetgeen in Ierland niet zo moeilijk is.

Covid-19 heeft echter ook voordelen. Eergisteren waren we op het Iveragh schiereiland (die van de Ring of Kerry) en viel het op dat er geen enkele tourbus op de weg was. In het hoogseizoen kom je normaalgesproken busladingen met Amerikanen, Fransen, Italianen, Duitsers, etc. tegen, naast de auto’s met buitenlandse nummerborden en de huurauto’s met toeristen waar je deksels goed rekening mee moet houden omdat ze niet gewend zijn aan de smalle Ierse wegen en bij tijden zo opgaan in wat ze zien dat ze soms zonder in de spiegel te kijken op de rem trappen omdat ze weer een mooi uitzicht willen bewonderen. Die buitenlandse tourbus – en autotoeristen ontbraken nu en dat is ook wel eens lekker.

Wat internationaal reizen betreft is het aantal landen op de groene lijst teruggebracht van 15 naar 10. Nederland en België zijn daar niet bij. Er geldt voor reizigers uit veel landen nog steeds een verplichte zelfisolatie van twee weken bij binnenkomst in Ierland.

Het vroege avondlicht over de Atlantische oceaan gezien vanaf het Iveragh schiereiland waar we in alle rust van konden genieten.